Parentificatie is wanneer een kind een ouderrol op zich neemt binnen het gezin. Het kind voelt zich verantwoordelijk voor de emotionele of praktische zorg voor een ouder, broertje of zusje. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als een ouder ziek is, emotioneel afwezig is, of niet goed voor het gezin kan zorgen.

Hoe ontstaat het?

Parentificatie kan ontstaan door:

• Ziekte of afwezigheid van een ouder, zoals bij een depressie of verslaving.
• Scheiding of verlies, waardoor het kind een verzorgende rol op zich neemt.
• Onvolwassen of overbelaste ouders, die leunen op het kind voor emotionele steun.
• Een cultuur of opvoeding waarin veel verantwoordelijkheid van kinderen wordt verwacht.

Wat zijn de gevolgen?

Op korte termijn kan een kind hierdoor sterk en zelfstandig lijken, maar op latere leeftijd kan het leiden tot:

• Moeite met grenzen aangeven en voor zichzelf zorgen.
• Altijd verantwoordelijkheid voelen voor anderen.
• Moeilijkheden met het aangaan van gelijkwaardige relaties.
• Gevoelens van schuld, angst of eenzaamheid.

Wat kun je eraan doen?

• Bewustwording: herkennen en erkennen dat je als kind een te grote verantwoordelijkheid droeg.
• Zelfcompassie: liefdevol zijn voor jezelf. Je hebt hier niet voor gekozen. Je bent het gaan doen omdat het de enige oplossing voor je was. Je bent niet de enige. Het is een menselijke reactie.
• Grenzen leren stellen: niet altijd voor anderen willen zorgen, maar ook je eigen behoeften serieus nemen.
• Patronen doorbreken: bewustwording van je gedrag, erkennen dat het lastig is en toch anders handelen dan je standaard reactie. Bijvoorbeeld: het is geen moeite, ik kan het wel doen, ik doe het zelf sneller etc. Omkeer is dus de verantwoordelijkheid laten bij de ander. De verantwoordelijkheid daar laten waar hij thuishoort. 
• Zelfzorg ontwikkelen: leren om goed voor jezelf te zorgen zonder schuldgevoel. Geef jezelf toestemming om het kind in jezelf naar buiten te laten komen door bijvoorbeeld te dansen, tekenen, spelletjes doen etc.